Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerinde döner restoranlarının açılmasıyla Avrupalı bu eşsiz lezzet ile tanıştı. Kıta genelinde şu anda binlerce döner restoranı var hamburgerin tahtına oturmuş vaziyette. Bundan sonra dönerin dünyadaki en büyük rakibi yine kendisi diyebiliriz.
Türkler döneri “döner” ismiyle dünyaya tanıtırken, Orta Doğulular “shawarma”, Yunanlılar “gyro”, Lübanlı göçmenler sayesinde dönerle tanışan Meksikalılar ise “tacos al pastor” ismiyle öne çıkıyorlar.
Kanada’da da aynı durum geçerli. Ancak son yıllarda ülkenin doğu kıyısında ortaya çıkan bir isim bazı bölgelerde diğer isimlerin önüne geçmiş durumda: Donair. Ya da diğer bilinen adlarıyla East Coast donair, Halifax donair veya Nova Scotia donair.
Türkçe bir kelime olan dönerden uyarlama bir isim olan donair, ilk kez 1970’lerin başında Halifax’ta kullanılmaya başlandı. Tam kesin olmamakla birlikte bazı kaynaklara göre, Velos Pizza adındaki bir gyro restoranı, işler iyi gitmeyince tarifte bölge insanının ağız tadına uygun değişikler yapar: Kuzu eti yerine sığır eti, yoğurtlu sos yerine ise tatlı bir sos kullanır. Yeni lezzete gyro değil de dönerden esinlenerek donair adı verilir.
Yine bazı kaynaklara göre, Halifax ve sonrasında tüm Atlantik Kanada’da donairin meşhur olması ise King of Donairs adlı restoranlar sayesinde olur.
Donair, kıyma, un veya ekmek kırıntısı ile çeşitli baharatların karışımından, sosu ise süt, şeker, sirke ve sarmısaktan yapılıyor.
Atlantik Kanada’da donair o kadar yaygın hale geldi ki, pizza, panzerotti, poutine ve börek malzemesi olarak da kullanılıyor.
Son yıllarda Atlantik eyaletlerinden Kanada’nın diğer şehirlerine yaşanan göç sonrası donair de bu bölgenin dışına taşındı. Özellikle Alberta eyaletinde onlarca donair restoranı açıldı. Tabelalarda pizza ve donair yan yana duruyor.
Toronto ve çevresinde ise Doğu ve Batı eyaletleri kadar olmasa bile birkaç restoranda donair servis ediliyor.
Ama ilginç bir şekilde, Blogto’nun ‘the top 7 Halifax donair in Toronto’ başlığı altında sıraladığı restoranlardan bugün sadece bir tanesi açık. O da bu listede helal mönüye sahip olan tek restoran.
Ontario’da döner işi daha çok Arapların elinde olduğu için genelde shawarma olarak biliniyor. Son yıllarda Türklerin bu alanda belirgin bir ağırlığı olmaya başladı. Bazıları yaygın kullanımı olan shawarmayı, bazıları döneri, bazıları ise donair ismini tercih ediyorlar. Shawarma ile döneri ya da her üçünü de kullanana rastlamak mümkün.
