Koronavirüs salgını başladığında Kanadalı yetkililerden, ‘Endişeye gerek yok, SARS salgınından büyük dersler çıkardık’, türü açıklamalar geliyordu. 2003 yılında 78 yaşındaki Çin asıllı bir kadın, düğün için gittiği Hong Kong’tan Toronto’ya döndüğünde SARS virüsü nedeniyle hayatını kaybetmişti. Virüs bu kadının oğluna da geçmiş, gittiği Scarborough Grace Hospital’da salgına sebep olmuştu. 250’den fazla kişide görülen salgında sadece Toronto’da 44 kişi hayatını kaybetmişti.
Bu salgından ders çıkardık denildi ancak yurt dışından ülkeye koronavirüsü taşıyanları zorunlu karantinaya almak gibi basit bir tedbir dahi uygulanmadı nedense. Kanada, dünya ortalamasında çok daha iyi durumda ancak kendisinden beklenenden daha kötü bir sınav verdi. Çok sonraları işin ciddiyeti anlaşıldı ve akla hayale gelmedik tedbirlerle salgının yayılmasını önleme yoluna gidildi.
Bu tedbirler nedeniyle mart ayında beri yavaşlatılmış bir hayat yaşıyoruz. Birkaç hafta ile yırtarız dediğimiz karantina günlerinde ayları doldurduk.
Korku ve can sıkıntısı ile yoğrulmuş, tuvalet kâğıdı, antibakteriyel jel, dezenfektan, maske ve eldiven peşinde heyecan yapılan zamanlardayız.
Kasa kuyruklarından illallah ettiğimiz marketlerin önlerinde sıra beklemeye eyvallah dediğimiz zamanlardayız.
Sırt sırta marketlerde alışverişe müsaade edilirken virüs bulaşır endişesiyle park, bahçe ve ormanlara girişe yasak getirilen zamanlardayız.
Resmi verilere göre 4 Haziran itibariyle Kanada genelinde yaklaşık 1,8 milyon test yapılmış ve COVID-19 testi pozitif çıkan sayısı 100 bin civarında. Bu vakaların yarıdan fazlası, yani 50 bin üzeri Quebec eyaletinde bulunuyor. Ardından 30 bin ile Ontario, 7 bin ile Alberta ve yaklaşık 3 bin ile BC geliyor. Nunavut ise sıfır vaka ile Kanada’nın en güvenli yeri konumunda.
Koronavirüsten ölenlerin sayısı ülke genelinde 8 bin civarında. Ölümlerin de yarıdan fazlası Quebec eyaletinde. Bu eyalette yaklaşık 5 bin kişi salgında hayatını kaybetmiş. Ontario’da ölenlerin sayısı ise 2,400 civarında. Son bir aydır hasta sayısı günlük 300-400 arası değişiyor. Günlük 20 ila 50 arası da ölüm haberi geliyor. Ölenlerin çoğunluğunu 65 yaş ve üzeri kişiler oluşturuyor.
70 yaşındaki toplum üyesi Halilibrahim Dündar da salgında hayatını kaybedenlerden. Bildiğimiz kadarıyla kendisi, koronavirüs nedeniyle Kanada’da hayatını kaybeden ilk Türk vatandaşı.
Ontario’da bazı iş yerleri kademeli olarak açılmaya başlandı. Ancak pek çok iş kolu için halen yasak devam ediyor.
Olağanüstü hâl uygulaması da eyalet genelinde 30 Haziran’a kadar yeniden uzatıldı.
İlk günden beri yeterli sayıda test yapılmadı. Aradan ancak üç ay geçtikten sonra isteyen herkese test yapılacağı açıklandı.
Okullar bu yıl için açılmayacak, eylül ayı için ise garanti yok. Kolej ve üniversiteler yılbaşına kadar online planlama yapıyorlar.
Yurt dışına uçuşların başlaması haziran ayı için zor gözüküyor. ABD sınırı ise resmi olarak 21 Haziran’a kadar kapalı. Eyaletler arası seyahat kısıtlamaları da sürüyor.
Resmi dairelerin çoğu kapalı. Pasaport gibi işlemler yapılamıyor, göçmenlik başvuruları, iltica davaları öylesine duruyor.
Ev kiraları düşüyor, ev fiyatları düşüp düşmeme arasında gidip geliyor.
Ülke kapatıldığından birçok sektör ekonomik olarak can çekişiyor. İşsizlik oranı hızla artıyor.
Devletin sunduğu destekler kısa bir süreliğine rahatlama sağladı ancak bugünkü durumun aynen devam etmesi durumunda insanları büyük sıkıntılar bekliyor.
Zorunlu olarak faaliyetlerine ara veren birçok iş yerinin kapıları maalesef bir daha hiç açılmayacak.
Hasar tespit ise toz duman dağılana kadar sağlıklı bir şekilde yapılamayacak.
ABD’nin kabusu sürüyor
Koronavirüs nedeniyle 100 binden fazla kişinin öldüğü ABD’de siyahi bir kişinin polis tarafından kasıltı olarak öldürülmesi sonrası büyük olaylar yaşanıyor. Gösterilerde şehirler yakılıyor, polis araçları ve merkezleri tahrip ediliyor ve iş yerleri yağmalanıyor.
Zaman zaman ABD’de bu gibi durumlar oluyor ancak bu sefer ülkenin evrimini tamamlamamış liderinin davranışları yangına körük oluyor.
2010 yılında G-20 Liderler Zirvesi’nin yapıldığı Toronto’da göstericiler ile polis arasında yaşanan çatışmalara şahit olmuş birisiyim. Çok sayıda polis aracı yakılmış, iş yerleri zarar görmüş, çok sayıda polis ve gösterici yaralanmış, onlarca kişi gözaltına alınmıştı.
O nedenle, ABD’de yaşanan olayların benzerlerinin Kanada’da olmayacağını, gösterilerin barışcıl çizgide kalacağını kimse garanti edemez.
………………………………..
ABD’de zenci vatandaşın polis tarafından öldürülmesi haklı olarak hem ABD’yi hem de dünyayı ayağa kaldırdı. Hatta, kendi ülkesinin zencilerini öldüren polisleri alkışlayanlar bile ABD’yi kınıyor.
Kendi ülkesinin başkanını eleştirse aynı gün hapsi boylayacak kişiler de çıkıp ABD başkanına ağzına geleni söylüyorlar.
Yaşasın başka ülkelerde var olan eleştiri kültürü ve demokrasi!
