İki yıl öncesine kadar Toronto ve çevre şehirlerde Türk marketi diyebileceğimiz bir kaç tane yer vardı, şimdi sayı hızla artıyor. Ayrıca pandemi nedeniyle hem evlere servis hizmeti veren hem de kargo ile dağıtım yapan online alışveriş siteleri de oldukça popüler hale geldi.
Toronto’da uzun yıllar Türkiye ürünleri satan bir iki market hizmet vermiş, yıllar içinde farklı market denemeleri olduysa da çeşitli nedenlerle kapılarına kilit vurmuşlardı.
Son yıllarda hızlı nüfüs artışına paralel market sayısı da artmaya başladı. Şu anda Toronto ve çevresinde toplum üyeleri tarafından işletilen market sayısı 10’u geçti. Pek çok kişi de bu sektöre girebilmek için fırsat kolluyor.
Koronavirüs salgınıyla birlikte bu marketler oldukça hareketli günler yaşadılar. Toplum üyeleri, hem ihtiyaçları gidermek hem de stok yapabilmek amacıyla marketlere akın etti ya da online hizmet veren marketlerin sitelerinden alışverişe yöneldi.
Peki yaklaşık iki ay kadar süren bu yoğunluk Türk marketlerinin ne kadar işine yaradı?
Görüştüğümüz market yetkililerinin kimisi durumdan oldukça memnun kimisi ise bu olağanüstü durumun yol açtığı olumsuzluklara dikkat çekiyorlar.
Yaklaşık iki yıl önce hizmete giren, bir süre önce de Finch ile Weston Rd kesişimine yakın daha büyük bir yere taşınan Anatolian Fine Foods, bu yoğunluğu yaşayan marketlerden. Özellikle mart ve nisan aylarında oldukça yoğun bir dönem yaşadıklarını belirten market yetkilileri, şimdilerde ise durumun normale döndüğünü söylüyorlar. Kuru gıdalar, kolanya, un ve unlu mamüller ile malzemeleri, atıştırmalıklar, sac tavalar, okey ve tavla gibi oyun takımları en fazla rağbet gören ürünler olmuş.
Pandemiyle birlikte yaşanan bu alışveriş çılgınlığıyla birlikte ürün tedarikinde bazı aksaklıklar olmaya başlamış. Hem talep patlaması hem de dolar kurunun artmasıyla fiyatlar artmış. Dolasıyısla satılan ürünün yerine aynı ürünler zamlı fiyatlardan raflara konulabilmiş. Zamlar müşteriye yansıtılamadığından da kâr oranlarında düşüşler yaşanmış.
Önceden vadeli alınan ürünler için tedarikçiler kendilerine göre haklı nedenlerle nakit talep etmeye başlamışlar. Ayrıca, Türkiye’nin iç piyasa ihtiyacını karşılamak amacıyla bazı ürünlere getirdiği ihracat yasağı veya kota nedeniyle kuru bakliyat ve kolonya gibi çok satılan ürünler bir süre yok satılmış.
Yeni bir iş modeliyle yaklaşık dokuz ay önce faaliyet başlayan NOS Market de pandemi yoğunluğunu yaşayan marketlerden. İnsanların daha güvenli olduğu için online alışverişe yönelmeleri ve Toronto ile çevre şehirlere ücretsiz adrese teslim yapmaları NOS Market’e ilgiyi arttırmış. Mart ayıyla birlikte Vaughan’da bulunan marketin online satışları yüzde 40 civarında yükselmiş. Salgın başladıktan sonra özellikle makarna ve bulgur gibi kuru gıdalar ile kolonya gibi Türkiye’den gelen ürünler hemen tükenmiş.
Tedarikçilerin de stokları bittiğinden, ve Türkiye’den gelişte yaşanan gecikmeler ile uygulanan ihracat kısıtlaması nedeniyle bazı ürünleri tekrar bulundurmak zaman almış. Pandemi yoğunluğu yaklaşık iki ay sürmüş. İnsanlar ihtiyaçtan fazlasını stokladığı için, önce çok sonra yok satılan ürünlere şimdilerde talep azalmış.
Kısa bir süre önce Oakville’de hizmete giren Angora Market’in de evlere servis online satışları pandemiyle birlikte önemli oranda artmış. Market yetkililerinin verdiği bilgiye göre bu süreçte toplam cironun yüzde 30’unu online satışlar oluşturmuş.
Toronto’da restoran olarak faaliyet gösteren Home Sweet Home kısa bir süre Türk gıda ürünleri satışına başlamıştı. Pandemiyle birlikte bunun ne kadar doğru bir karar olduğu ortaya çıkmış. Evlere servis online satışa ağırlık veren Market, özellikle nisan ayını çok yoğun bir şekilde geçirmiş. Maya, un, çekirdek, maske ve kolonya satışlarında patlama yaşanmış.
Pandemiyle birlikte Kanada’da yaşayan toplum üyeleri Türkiye ürünleri satan marketleri adeta yeniden keşfetti diyebiliriz. Özellikle online satış yapan marketler sektöre yeni bir ivme kazandırmış durumdalar.
Hızlı nüfus artışının da etkisiyle bundan sonra market sayısının daha da artacağını söylemek yanlış olmaz.
Market sayısının, yani satış noktalarının artmasıyla hem tedarikçilerin sayısı, hem de ürün çeşitliliği artacak hem de lokal olarak üretim yapanların önü de açılacak demektir.
