Federal Hükümet, 2019-2020 bütçesi içine 1,25 milyar dolarlık ilave bir kalem koymayı planlıyor. Önümüzdeki üç sene içinde kullanılması öngörülen bu rakam, ilk evini almak isteyenlere (first-time-home-buyer) yüzde 10’a kadar bir katkı sağlayacak. Süreç, bir devlet kuruluşu olan Canadian Mortgage Housing Corporation (CMHC) tarafından yürütülecek ve 100 bin ailenin bu programdan faydalanması hedefleniyor.
Programın işlemeye başlaması Eylül 2019’da
Programın tam olarak detaylı çalışma prensipleri 2019 sonbaharında netleşecek olsa da bir takım bilgilere sahibiz:
– Senelik toplam hane halkı geliri 120 bin doların altında olan, ilk evini alacak aileler faydalanabilecek ve halihazırda olduğu gibi minimum yüzde 5 peşinat koymaları gerekecek.
– Mortgage rakamı toplam senelik hanehalkı gelirinin dört katını geçemeyecek. Yani azami mortgage rakamı 480 bin olabilecek. Bu durumda alınabilecek konut fiyatını en çok 500 bin olarak düşünebiliriz.
– Yeni bitmiş konutlar için yüzde 10, ikinci el konutlar için yüzde 5 katkı payı sağlanacak.
– Bunu geri ödemesiz bir katkı gibi değil, daha çok faizsiz bir kredi olarak düşünülebiliriz. Devlet, CMHC yoluyla peşinata ortak olarak bir katkı yapmış olacak ve söz konusu konut satıldığında katkı payı devlete geri ödenecek.
– 500 bin dolarlık yeni bitmiş bir konutu, yüzde 5 peşin ve yüzde 10 devlet katkı payıyla alan bir tüketici, kabaca senelik bin 750 dolar faiz tasarrufu yapmış olacak, aylık mortgage ödemeleri ise 250 dolar civarında azalacak.
– RRSP’den artık 35 bin dolara kadar nakit çekilebilecek
– Bunun haricinde getirilen başka bir kolaylık ise alıcıların Kanada’nın emeklilik tasarruf planı olan Registered Retirement Savings Plan (RRSP) içerisinden peşinatlarına kullanmak üzere vergisiz olarak 35 bin dolar kadar nakit çekebilecek olmaları (Şu anki azami limit $25.000). Bu rakamı RRSP planı içine tekrar geri koyma süresi ise 15 sene olarak kalıyor, değişmiyor.
Büyük şehirlerdeki yüksek fiyatlar sorun
Bu değişiklikler ev sahibi olmayı kolaylaştıracak olsa da Toronto ve Vancouver gibi en küçük daire fiyatlarının 450 bin – 500 bin dolar aralığında olduğu büyük şehirlerde hitap edeceği kesimin çok kısıtlı olacağını söyleyebiliriz. Düşük fiyatlı konutların fiyatlarının ise bu teşvikin etkisiyle orta vadede 500 bin doların üzerine çıkıp kapsam dışında kalacağını tahmin etmek zor değil. Dolayısıyla önümüzdeki kısa vadede alım yapanların yararına daha çok yarayacak gibi duruyor.
Sedat Topçu
Seasoned Finance Executive – Licensed Mortgage Broker
