Türkiye doğumlu Hamdi Ulukaya’nın sahibi olduğu ABD merkezli Chobani, acı bir tecrübenin ardından terkettiği Kanada pazarına geçtiğimiz yıl piyasaya çıkardığı Hindistan cevizi sütü ve yulaf bazlı vegan ürünler ile yeniden girdi.
Kanada pazarına yeniden giren Chobani’nin yeni vegan ürün çeşitleri Longo’s, Real Canadian Store ve Metro gibi büyük zincir marketlerin raflarını süslüyor. Ancak, ABD’de satılan çeşitlerin sadece çok az bir kısmı Kanada’da satılıyor.
2012 yılında Kanada’ya gelmişti
2012 yılında bir yıllık özel izinle Kanada’ya ithal edilen ve Toronto ve Hamilton’da bulunan Loblaws’a ait marketlerde deneme amaçlı satılmaya başlanan Chobani ürünleri, 2013 yılı şubat ayında sürenin sona ermesinin ardından raflardan çekilmişti. Bir yıl boyunca süt ürünlerine normalde yüzde 240 uygulanan gümrük vergisi, 65 markette satışa müsaade eden sınırlı federal izinle Chobani’ye yüzde 5 olarak uygulanmıştı.
Büyük firmalar, Chobani’nin düşük vergi ile haksız avantaj elde ettiğini ve pazardan aldığı payla da kendilerinin yüksek oranlarda zarara uğrattığını iddia etmişlerdi. Büyük firmaların yanı sıra, Ontario süt işleyicileri de verilen ithalat izninin mevcut “Tedarik Yönetim Sistemi”ne aykırı olduğu gerekçesiyle Chobani’ye karşı gelmişti. Tedarik Yönetim Sistemi, süt, peynir , yoğurt, tavuk ve yumurta sektöründe üretimi ve fiyatları kontrol etmek amacıyla 1960 yılında yürürlüğe girmişti. Bu uygulamaya göre Kanada genelinde yoğurt satmak isteyen firmalar, yoğurtları Kanada’da Kanada sütüyle üretmek zorundalar.
Öte yandan Ontario Dairy Council de, Ontario Tarım Bakanlığı’nın Chobani’ye verdiği fabrika kurma izninin iptali için mahkemeye başvurmuştu.
Ürünlerini Kanada pazarından çeken Chobani, Kingston’da açmayı planladığı yoğurt fabrikası projesini de askıya almıştı. Chobani’nin Kingston’da 1700 Venture Dr. adresinde fabrika yeri satın aldığı ve toplamda 75 milyon dolarlık bir yatırım yapmayı planladığı biliniyordu.
Sitenin Kanada için hazırladığı www.chobani.ca adlı web sitesinden yapılan açıklamada; “Kontolümüz dışında gelişen olaylar neticesinde ürünlerimizi raflardan indirdik. Ancak, Kanada’ya girme isteğimiz devam ediyor ve bunun için mücadelemiz devam edecek,” denilmişti.
Kanadalı ortak
Öte yandan, HOOPP (Healthcare of Ontario Pension Plan), iki yıl önce Chobani’nin azınlık hisselerini satın almış, Yönetici Ortağı Jim Walker da Chobani’nin yönetim kuruluna girmişti. 1960 yılında kurulan HOOPP, Ontario genelinde sağlık sektöründe çalışanların üye olduğu bir emeklilik fonu. Fon’un aktif ve emekli toplamda yaklaşık 340 bin üyesi bulunuyor.
Bu anlaşmayla 2014 yılında Chobani’ye 750 milyon dolar kredi veren özel yatırım fonu TPG’nin Chobani ile ilişkisi kesilmişti.
